Het kunstenaarsstatuut
Wat moet jij erover weten?
Droom jij van een carrière als model of acteur/​actrice? Dan is het belangrijk dat je weet wat het kunstenaarsstatuut inhoudt. Er bestaan tenslotte heel wat onduidelijkheden rond, wat op termijn voor vervelende situaties kan zorgen.
Wij vertellen je wat meer over het statuut, de voorwaarden voor de artiest, de voordelen van het statuut én wanneer je in aanmerking komt voor een werkloosheidsuitkering. Hier gaan we!
Wat is het kunstenaarsstatuut?
Wel, we zullen beginnen met je te vertellen wat het kunstenaarsstatuut niét is. Het is géén vierde sociaal statuut. In België bestaan er tenslotte drie sociale zekerheidsstatuten:
- Het werknemersstatuut: een werknemer is verbonden met een werkgever door een arbeidsovereenkomst. Er is sprake van een gezagsrelatie.
- Het ambtenarenstatuut: voor personen die voor de openbare sector werken en daar vast benoemd zijn.
- Het zelfstandigenstatuut: deze persoon werkt niet als één van bovenstaande, maar heeft wel een beroepsactiviteit.
Je ziet het: het kunstenaarsstatuut is dus geen apart sociaal zekerheidsstatuut. Wat het dan wel is? Bekijk het als een kleine zus van het werknemersstatuut. Tenzij de artiest ervoor kiest om zelfstandig te worden, valt hij of zij automatisch onder de categorie werknemersstatuut — hetzij onder meer flexibele regelingen.
Eén van die regelingen? Artikel 1bis RSZ-wet: de kunstenaar geniet van hetzelfde sociale vangnet als de ​‘gewone’ werknemer, zonder nood aan een arbeidsovereenkomst en gezagsrelatie.
Wat zijn de voorwaarden voor de artiest?
Heb je een arbeidsovereenkomst? Let er dan op dat je functie duidelijk gespecificeerd staat én dat code 046 in je RSZ-aangifte staat.
Kan er geen arbeidsovereenkomst afgesloten worden of is er bijvoorbeeld geen (artistiek) gezag*? Dan moet je minstens voldoen aan volgende voorwaarden:
- Hij/​zij levert prestaties van een artistieke aard. Dit moet aangetoond worden via een kunstenaarsvisum.
- De prestaties worden geleverd in opdracht van een natuurlijk persoon of rechtspersoon.
- De prestaties gebeuren tegen betaling van een loon — en geen kostenvergoeding.
Met andere woorden: is er geen sprake van een opdracht? Dan is er geen mogelijkheid tot een kunstenaarsstatuut, maar kan de artiest in kwestie er wel voor kiezen om een zelfstandigheidsverklaring aan te vragen bij de Commissie Kunstenaars. Er zal doorgaans echter wel een opdracht zijn.
Wat zijn de voordelen van een kunstenaarsstatuut?
Het grootste voordeel ligt ongetwijfeld bij de gemoedsrust die deze regeling met zich meebrengt. De onregelmatige inkomsten van een artiest zijn tenslotte vaak bron van heel wat onzekerheden en frustraties. En daar kan het kunstenaarsstatuut bij helpen.
De regeling achter het kunstenaarsstatuut zorgt ervoor dat je (stabiele) werkloosheidsuitkeringen kan ontvangen én laat in eenzelfde beweging toe om tegelijkertijd nog te werken. Met andere woorden… op de dagen dat je geen inkomsten ontvangt van de prestaties, ontvang je wel een uitkering. Zo wil het kunstenaarsstatuut ervoor zorgen dat artiesten uit de culturele sector minder financiële onzekerheden hebben — waardoor ze zich des te beter kunnen focussen op hun passie.
Wanneer kom jij in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering?
Als je voldoet aan volgende voorwaarden.
- Om in aanmerking te komen, moet je op het moment van aanvraag werkloos zijn.
- In de afgelopen 21 maanden, moet je 312 dagen gewerkt hebben (indien je ouder bent dan 36 jaar, anders veranderen de parameters). Opvallend: bij kunstenaars kan dit ook berekend worden op basis van het ontvangen bruto taakloon. Elke €61,30 die je bruto verdiend hebt, wordt als gewerkte dag bekeken.
Interessant om weten: in tegenstelling tot onder een ​‘gewoon’ werknemersstatuut, daalt jouw werkloosheidsuitkering niet (per se) na één jaar. De voorwaarden hiervoor?
- Je kan voldoende prestaties voorleggen: minstens 156 gewerkte dagen binnen de voorbije 18 maanden, waarvan er 52 niet-artistiek mogen zijn.
- In elk volgend jaar moet je (minstens) drie artistieke prestaties verrichten, die overeenstemmen met drie gewerkte arbeidsdagen.
- Lees ook zeker het ​‘stappenplan’!
Nog vragen rond het kunstenaarsstatuut?
Aarzel dan niet om Servaas Le Compte, bestuurder en adviesverlener bij Artists United vzw, te contacteren. Dat kan via info@​artistsunited.​be of 0495 508 408. Hoe sneller jij op de hoogte bent van het reilen en zeilen binnen de culturele sector, hoe sneller jij op auditie kan gaan. Succes!
